H βαθμολόγηση της έκθεσης (Α. Β. Μουμτζάκης)

Είναι γνωστό πόσο δύσκολη και σπάνια είναι η απόλυτη σύμπτωση των βαθμολογητών κυρίως στα γραπτά της έκθεσης. Η διαφωνία αυτή δεν οφείλεται πάντοτε μόνο στη φύση, στις αναπόφευκτες δυσκολίες, της ίδιας της πράξης της βαθμολόγησης αλλά και στο γεγονός ότι οι βαθμολογητές είναι συχνά άνισοι. Και αυτό όχι μόνο εξαιτίας των διαφορετικών απόψεων τους για το ίδιο το μάθημα και την εξέτασή του, π.χ. πόσο είναι η έκθεση ζήτημα περιεχομένου ή λόγου ή ποιοι είναι οι καταλληλότεροι τρόποι για μια τέτοια εξέταση ή πόσο υψηλά είναι τα κριτήρια με τα οποία προσέρχεται στη βαθμολόγηση ένας εξεταστής με βάση το επίπεδο του σχολείου του κτλ.

Μια ασυμφωνία δύο βαθμολογητών μπορεί ακόμη να οφείλεται και στη δυσκολία – ή και στην απειρία – έστω και του ενός από αυτούς, να αξιολογήσει ένα κείμενο μαθητικής έκθεσης που σε σχέση με τα γραπτά άλλων «φιλολογικών» επίσης μαθημάτων ελάχιστα σημεία αντικειμενικότητας μπορεί να προσφέρει στον αξιολογητή.

Γι’ αυτό μια ενημέρωση όλων των βαθμολογητών, ειδικά της έκθεσης για τις γενικές εξετάσεις, θα πρέπει να αναλαμβάνεται από τους υπεύθυνους φορείς με περισσότερη φροντίδα και επιμονή και σε μεγαλύτερη διάρκεια ενημερωτικών συναντήσεων. Σήμερα συστηματική ενημέρωση σχεδόν δε γίνεται, αλλά το πράγμα αντιμετωπίζεται κατά περιοχές βαθμολογικών κέντρων, με ενημέρωση λίγων ωρών, και με προσωπική επιλογή των υπευθύνων σχολικών συμβούλων.

Θα ήταν λοιπόν απολύτως χρήσιμο η ομάδα των βαθμολογητών – τουλάχιστο στην έκθεση – να προετοιμάζεται, από τους ίδιους και σύμφωνους μεταξύ τους επιμορφωτές ανά την Ελλάδα, πολλούς μήνες νωρίτερα από τον Ιούνιο. Έτσι υπάρχουν βάσιμες πιθανότητες τα κριτήρια των βαθμολογητών να είναι λιγότερο άνισα και, γενικότερα, ακριβέστερα επιστημονικώς και περισσότερο δίκαια.

Έτσι ίσως θα περιοριστούν και μερικές ή πολλές εκπλήξεις (λεπτομερής έρευνα δεν υπάρχει) των μαθητών αλλά και των καθηγητών τους στο λύκειο από όπου αποφοίτησαν – όχι πάντοτε αδικαιολόγητες, αφού όπως υποστηρίζουν, αντίθετα με άλλα μαθήματα, όταν ο μαθητής έχει μάθει να γράφει σωστά μια έκθεση, μπορεί να τη γράφει σε κάθε περίπτωση.